Operacja stawu biodrowego, niezależnie od tego, czy dotyczyła endoprotezy, czy rekonstrukcji, wiąże się z koniecznością długotrwałej rehabilitacji. Jednym z podstawowych elementów powrotu do sprawności jest nauka chodzenia przy pomocy sprzętu wspierającego. Najczęściej stosuje się podpórki lub balkoniki, które zapewniają stabilność, odciążają operowaną nogę i minimalizują ryzyko upadku. Kluczowym warunkiem skutecznej terapii jest jednak właściwy dobór wysokości oraz możliwość regulacji sprzętu do wzrostu i postawy pacjenta.
Dlaczego sprzęt wspierający jest niezbędny
Po zabiegu stawu biodrowego pacjent często nie może w pełni obciążać operowanej kończyny. Chodzenie bez pomocy grozi przeciążeniem, a nawet uszkodzeniem implantu. Podpórka lub balkonik pozwalają stopniowo zwiększać obciążenie nogi, a jednocześnie utrzymują równowagę. Dzięki nim chory szybciej odzyskuje samodzielność, a proces rehabilitacji przebiega w bezpiecznych warunkach.
Podpórka czy balkonik – co wybrać
Podpórka, zwana też chodzikiem, ma najczęściej cztery nóżki zakończone gumowymi nakładkami. Jest lekka i stabilna, ale wymaga unoszenia podczas każdego kroku. To rozwiązanie dla osób o dobrej sile rąk i sprawności, które są w stanie podnosić sprzęt.
Balkonik różni się tym, że zwykle ma koła z przodu, dzięki czemu można go przesuwać do przodu bez unoszenia. Modele czterokołowe wyposażone w hamulce i siedzisko nazywane są rollatorami. W przypadku osób po operacji biodra najczęściej stosuje się balkoniki dwukołowe, które łączą stabilność podpórki z wygodą przesuwania.
Jak prawidłowo dobrać wysokość
Wysokość uchwytów powinna być dostosowana do wzrostu pacjenta. Najprostsza metoda polega na tym, aby użytkownik stanął wyprostowanym przyrządem, opuścił ręce swobodnie wzdłuż ciała, a następnie zgiął je lekko w łokciach. Uchwyty powinny znajdować się na wysokości nadgarstków. Dzięki temu podczas chodzenia ramiona są ugięte pod kątem około 20 stopni, co zapewnia naturalną i ergonomiczną pozycję.
Zbyt niska regulacja powoduje pochylanie się do przodu, co obciąża plecy i utrudnia oddychanie. Zbyt wysoka prowadzi do unoszenia ramion i szybkiego zmęczenia. Właściwa wysokość to gwarancja stabilności i bezpieczeństwa podczas każdego kroku.
Regulacja i dostosowanie do pacjenta
Nowoczesne balkoniki i podpórki mają wielostopniową regulację wysokości, która pozwala na precyzyjne dopasowanie. Warto sprawdzić, czy system blokady jest wygodny i stabilny. Dla osób o ograniczonej sile rąk najlepsze będą modele z łatwymi w obsłudze przyciskami lub pokrętłami.
Niektóre balkoniki oferują także regulację szerokości, co bywa przydatne w mieszkaniach z wąskimi drzwiami. Ważne jest również dopasowanie uchwytów – powinny być antypoślizgowe, wygodne i umożliwiać pewny chwyt, nawet gdy dłonie są spocone.
Pierwsze kroki z balkonikiem po operacji
Rehabilitacja rozpoczyna się zwykle od nauki stawiania kroków z balkonikiem pod okiem fizjoterapeuty. Pacjent uczy się, aby najpierw przesunąć balkonik do przodu, a następnie postawić operowaną nogę, odciążając ją poprzez oparcie na rękach. Z czasem, gdy siła mięśni i stabilność rosną, można stopniowo zwiększać obciążenie. Ważne, aby nie rezygnować ze sprzętu zbyt wcześnie, ponieważ grozi to przeciążeniem stawu.
Jak radzić sobie w domu
W mieszkaniu istotne jest usunięcie przeszkód takich jak dywaniki czy kable, które mogą zahaczać o nóżki balkonika. Warto rozważyć likwidację progów lub zastosowanie nakładek progowych, które umożliwiają płynne przejazdy. Jeśli korytarze są wąskie, lepszym wyborem będzie kompaktowa podpórka zamiast szerokiego rollatora.
Rola opiekuna i fizjoterapeuty
Prawidłowe ustawienie balkonika i nauka chodzenia z nim wymagają wsparcia specjalisty. Fizjoterapeuta ocenia, jak pacjent obciąża kończynę i koryguje ewentualne błędy. Opiekun z kolei dba o to, aby sprzęt był zawsze ustawiony na odpowiedniej wysokości i aby pacjent nie wykonywał gwałtownych ruchów. Wspólna praca zwiększa bezpieczeństwo i przyspiesza powrót do pełnej sprawności.
Wniosek końcowy
Podpórka i balkonik to nieoceniona pomoc w rehabilitacji po operacji stawu biodrowego. Odpowiednie dobranie wysokości i regulacji pozwala na bezpieczne poruszanie się, zmniejsza ból i ryzyko upadków. Warto skonsultować wybór ze specjalistą i zadbać o prawidłową naukę chodzenia, aby proces zdrowienia przebiegał w sposób kontrolowany i skuteczny. Dzięki właściwie dobranemu sprzętowi pacjent szybciej odzyskuje samodzielność, a codzienne życie staje się bardziej komfortowe.